تبیین ماهیت نوگرایی انقلاب ایران از منظر پارادایم اصالت گرای اسلامی

نویسندگان

سید محمد معصومی

استادیار دانشگاه علوم پزشکی همدان

چکیده

مناسبات تحول خواهی در ایران و تبیین رابطه آن با وقوع انقلاب اسلامی از مسائل مهم تحلیلی در حوزه انقلاب ایران است. قبل از وقوع انقلاب، دو جریان نوگرایی ملی و بومی در عصر صفوی و تجدد خواهی غربی و مدرن در دوران قاجار و پهلوی حاکمیت یافتند. اما ظهور انقلاب ایران به تثبیت و حاکمیت جریان و پارادایمی نوین تحت عنوان الگوی اصالت گرای اسلامی انجامید. این مدل که به نوعی نتیجه چالش میان معتقدان دو جریان قبلی بود با تکیه بر مبانی وحیانی و اقتباس از برخی مؤلفه ها حاکم بر فرهنگ مدرن بشری تلاشی جدید در جهت ایجاد الگوی نوین و کارآمد در حوزه نوگرایی در تاریخ ایران معاصر نمود. بر این اساس سؤال اصلی مقاله حاضر این است که چه رابطه ای میان موضوع تحول خواهی در ایران و وقوع انقلاب وجود دارد و جریان نوگرایانه این انقلاب با چه قبول و ردی نسبت به دیگر جریان ها بروز و ظهور می یابد. فرض بر این است که الگوی انقلاب اسلامی، الگوی تلفیقی و در عین حال با مؤلفه های خاص و در عین حال منحصر بفرد از دیگر مدل های تحول خواهی در ایران بوده است؛ فارغ از باور معمول در این حوزه که صرفاً انقلاب ایران را جمع میان دو مقوله سنت و تجدد می دانند. بیان روند تاریخی چرائی شکل گیری جریان و پارادایم اصالت گرا و ترسیم معقول و دقیق از تلاش این الگو جهت تلفیق میان ادبیات گفتمانی دیگر جریانات نوگرایانه به همراه توصیف و توضیح مؤلفه های خاص و متمایز همین جریان از جنبه های نوآورانه این تقریر است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین ماهیت انقلاب اسلامی ایران از منظر سوره مجادله: کاوشی در تقابل دو جریان حزب الله و حزب الشیطان

استنباط چارچوب نظری تبیین انقلاب اسلامی از منابع و اندیشه های اسلامی، همواره از زمان پیروزی انقلاب در جریان بوده؛ اما بروز علمی پراکنده ای داشته است. با توجه به جایگاه رفیع قرآن کریم در اندیشه اسلامی، یکی از حوزه‌ های مهم این پژوهش‌ ها، جستجو در بیان قرآن برای یافتن یک چارچوب نظری یا نظریه نو است که قدرت تبیین تحولات کلان انقلاب اسلامی ایران را داشته باشد. در همین راستا و در این پژوهش، با در نظ...

متن کامل

تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی ایران با استفاده از مفهوم دموکراسی کثرت گرای رادیکال لاکلاو و موفه

تحلیل گفتمان به چگونگی شکل­گیری و تثبیت و متلاشی­شدن گفتمان­ها می­پردازد. رویکرد گفتمانی لاکلاو و موفه یکی از شیوه­های تحلیل گفتمان است. دموکراسی کثرت­گرای رادیکال مهم‌ترین راه­حل و ایده­ این دو فیلسوف برای رفع نابرابری­های اجتماعی است. در این نوشتار با استفاده از مفهوم دموکراسی کثرت­گرای رادیکال به تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی ایران پرداختیم و نشان دادیم که انقلاب مشروطه آغاز روند دموکراسی خواهی...

متن کامل

بررسی تبیین های انقلاب اسلامی ایران: تحلیلی انتقادی بر برخی تبیین های انقلاب اسلامی

در این مقاله به بررسی و نقد برخی ازتبیین های انقلاب اسلامی پرداخته شده است،که شامل نظریه های جامعه توده وار، نظا منوین جهانی، نوسازی شتابان، توسعه ناموزون، ساخت قدرت شخصی دولت، ضعف دستگاه سرکوب شاه، آسیب پذیری دولت رانتی، گفتمان و نظریه عرفانی می باشد. شیوه کار بدین صورت است که ابتدا به بررسی سوال ها و فرضیه های اصلی و فرعی مطرح شدهدراینآثار،پرداخته شده وسپس چارچوب نظری آنها مورد بررسی به طورخل...

متن کامل

انقلاب اسلامی ایران از منظر استاد شهید مرتضی مطهری

این مقاله در ابتدا به مباحث «انقلاب»، «اقسام انقلاب»، «انقلاب اسلامی یا اسلام انقلابی؟» به طور اختصار از منظر شهید مطهری و با عنایت به کتاب پیرامون جمهوری اسلامی ایشان پرداخته و سپس به بحث اصلی یعنی «انقلاب اسلامی ایران» که بخش پایانی کتاب  بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر است، می‌پردازد. استاد مطهری در بحث نهضت اسلامی ایران، چهار موضوع را مورد ارزیابی قرار می‌دهد که عبارتند از: ماه...

متن کامل

تبیین انقلاب اسلامی ایران از دیدگاه تدا اسکاچپول

سؤال اصلی این مقاله آن است که آیا نظریة اسکاچپول توانایی تبیین انقلاب ایران را دارد. برای پاسخ به این سؤال متغیرهای اصلی نظریة او در مورد جامعة ایران به‏کار رفته‏ و در ادامه، جرح و تعدیلهایی که خود اسکاچپول در نظریه‏اش انجام داده شرح و در پایان آرا و عقاید  اسکاچپول دربارة انقلاب ایران نقد و ارزیابی شده است.

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه انقلاب اسلامی

جلد ۶، شماره ۱۸، صفحات ۱۱۹-۱۳۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023